Νόμοι που αφορούν ΑμεΑ

Στα Άτομα με Αναπηρίες (με κριτήρια υπηκοότητας) που κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% ή είναι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, έχουν το δικαίωμα της μετακίνησης με μειωμένο εισιτήριο κατά 50%, σε όλες τις διαδρομές εσωτερικού των υπεραστικών λεωφορείων των ΚΤΕΛ εφόσον διαμένουν μόνιμα σε μία από τις Περιφερειακές Ενότητες της χώρας (ΧΩΡΙΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ) (Α παρ. 1).

Στα Άτομα με Αναπηρίες (με κριτήρια υπηκοότητας) παρέχεται το δικαίωμα δωρεάν μετακίνησης με τα αστικά μέσα συγκοινωνίας των Αστικών ΚΤΕΛ του Νομού τους, εφόσον κατοικούν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67% ή είναι δικαιούχοι προνοιακών επιδομάτων ΑμεΑ που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ, με την προϋπόθεση το ανώτατο ετήσιο συνολικό δηλωθέν εισόδημα να είναι ατομικό (23.000€) ή οικογενειακό (29.000€) δηλαδή με ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ (Α παρ. 2).
Τα χρηματικά ποσά που καταβάλλονται από τον ΟΠΕΚΑ ως προνοιακά επιδόματα αναπηρίας, δεν υπολογίζονται στα εισοδηματικά όρια του συνολικού ατομικού εισοδήματος (23.000€) ή του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος (29.000€) (το ετήσιο συνολικό δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα των 29.000 ευρώ προσαυξάνεται με 5.600 ευρώ για κάθε επιπλέον άτομο πέραν του δικαιούχου, που συνοικεί και εξαρτάται από αυτόν, εφόσον έχει αναπηρία 67% και άνω) για την χορήγηση του Δελτίου Μετακίνησης ΑμεΑ. (Α παρ. 2β)

Σύμφωνα με Β παρ. 2γ οι δικαιούχοι προγράμματος Σοβαρής και Βαριάς νοητικής Υστέρησης που λαμβάνουν τα αντίστοιχα επιδόματα από τον ΟΠΕΚΑ και πληρούν τα εισοδηματικά κριτήρια, δικαιούνται κάρτα μετακίνησης και για τους συνοδούς τους. Όσοι δεν είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο του ΟΠΕΚΑ για να λάβουν κάρτα μετά συνοδού, απαιτείται γνωμάτευση Υγειονομικής Επιτροπής που να αναφέρει ότι είναι άτομα με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (παιδικός αυτισμός, αυτισμός) με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω.

Τα δελτία θα χορηγούνται στους δικαιούχους τόσο από τις αρμόδιες Υπηρεσίες των Περιφερειακών Ενοτήτων στις οποίες ανήκουν οι δικαιούχοι όσο και από τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ) για διευρυμένο χρονικό διάστημα κατά την διάρκεια του έτους (για το 2023 μέχρι 31/10/2023).

Η ΤΡΑΙΝΟΣΕ Α.Ε. παρέχει στα άτομα με αναπηρία έκπτωση 50% στις συνολικές τιμές των εισιτηρίων, με την επίδειξη του Δελτίου Μετακίνησης ΑμεΑ.
Ομοίως, έκπτωση 50% στις συνολικές τιμές των εισιτηρίων χορηγείται στους συνοδούς ατόμων με αναπηρία ή μειωμένη κινητικότητα, οι οποίοι διαθέτουν Δελτίο Μετακίνησης συνοδού ΑμεΑ.

Δικαιούνται έκπτωση 50 % (ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ, ΟΙ ΣΥΝΟΔΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΥ) επί του εκάστοτε ισχύοντος ναύλου κατά τη διακίνησή τους με όλα τα ακτοπλοϊκά πλοία, ανεξαρτήτου τρόπου δρομολογήσεως, σύμφωνα με το εδάφιο 4.:
Α) ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 80% ΚΑΙ ΑΝΩ (ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΔΕΙΞΗ ΣΧΕΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΩΝ ΚΕ.Π.Α. ή ΤΩΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΤΗΣ ΑΡΜΟΔΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΡΧΗΣ ή ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟΥ ΦΟΡΕΑ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΛΗΞΗΣ ΤΗΣ ΙΣΧΥΟΣ ΤΟΥΣ)
Β) ΣΥΝΟΔΟΙ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΜΕ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 80% ΚΑΙ ΑΝΩ ΕΦΟΣΟΝ Ο ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΤΟΜΟ ΑΥΤΙΣΜΟ

Είναι εφικτή η παραλαβή Δελτίου Στάθμευσης από ΑμεΑ, των οποίων η πάθηση τους ανήκει στις δικαιούχες παθήσεις των διατάξεων του άρθρου 16 του Ν.1798/1988 δηλαδή όσοι πάσχουν από αυτισμό, εφ’ όσον αυτός συνοδεύεται από επιληπτικές κρίσεις ή πνευματική καθυστέρηση ή οργανικό ψυχοσύνδρομο, οι οποίοι εξαιτίας των παθήσεων αυτών έχουν καταστεί ανάπηροι, με συνολικό ποσοστό αναπηρίας από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, είναι ανίκανοι για εργασία και έχουν ανάγκη βοηθείας.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο 515/7.1.2015 και 53915/2727/09.09.2020 παρ. 1 είναι δυνατή η παραλαβή Δελτίου Στάθμευσης από ΑμεΑ, που δεν έχουν στην κυριότητά τους Ι.Χ. αυτοκίνητο, αλλά το συγκεκριμένο όχημα οδηγείται αποκλειστικά από γονέα ή τέκνο, είτε τον ή την σύζυγο, και μόνο για την εξυπηρέτηση των αναγκών του ΑμεΑ και όταν το ΑμεΑ επιβαίνει του οχήματος.

Δικαιούνται όσων οι παθήσεις ανήκουν στις περιπτώσεις του άρθρου 16 του Ν.1798/1988, δηλαδή όσοι πάσχουν από αυτισμό, εφ’ όσον αυτός συνοδεύεται από επιληπτικές κρίσεις ή πνευματική καθυστέρηση ή οργανικό ψυχοσύνδρομο, οι οποίοι, εξαιτίας των παθήσεων αυτών έχουν καταστεί ανάπηροι, με συνολικό ποσοστό αναπηρίας από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, είναι ανίκανοι για εργασία και έχουν ανάγκη βοηθείας.
Εφόσον χορηγηθεί το Δελτίο Στάθμευσης ΑμεΑ (βλ. ανωτέρω) υποβάλλεται αίτηση χορήγησης ατομικής θέσης στάθμευσης ΑμεΑ, είτε για τον τόπο κατοικίας, είτε για τον τόπο εργασίας.
Η χρήση χώρων στάθμευσης αποκλειστικά για συγκεκριμένο όχημα ατόμου με αναπηρία, προβλέπεται στο εδάφιο ιη της παρ. 2 του άρθρου 34 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Ν.2696/99, ΦΕΚ 57/Α/1999).

Σύμφωνα με την ΥΑ Δ16//2007_ΦΕΚ_Β_1142_2007 τα αυτοκίνητα που δικαιούνται απαλλαγή από την καταβολή τελών διοδίων πρέπει να φέρουν σε εμφανές σημείο το Δελτίο Στάθμευσης Οχημάτων των Ατόμων με Αναπηρίες (ΔΕΛΤΙΟ ΣΤΑΟΜΕΥΣΗΣ “Α.Μ.Α”). Σύμφωνα με το ΠΔ 241/2005 δικαιούχοι του Δελτίου Στάθμευσης για Α.Μ.Α ορίζονται: α) Οι κάτοχοι των οχημάτων τα οποία έχουν ταξινομηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 1798/1988 (ΦΕΚ166/Α71998) δηλ είναι άτομα με αυτισμό, εφόσον αυτός συνοδεύεται από επιληπτικές κρίσεις ή νοητική αναπηρία ή οργανικό ψυχοσύνδρομο, οι οποίοι, εξαιτίας των παθήσεων αυτών έχουν καταστεί ανάπηροι, με συνολικό ποσοστό αναπηρίας από εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, είναι ανίκανοι για εργασία και έχουν ανάγκη βοήθειας.

Επίσης σύμφωνα με την ΕΓΚΥΚΛΙΟ της ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗΣ ΣΥΓΚ/ΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ με ΑΠ ΛΕ/ΟΛ/01/07/09/69568/11-3-1021 παρότι στις Συμβάσεις Παραχώρησης των Αυτοκινητοδρόμων τα οχήματα των Ατόμων με Αναπηρία δεν εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής διοδίων τελών, οι περισσότερες από τις εταιρείες Παραχώρησης, στα πλαίσια της εταιρικής κοινωνικής τους ευθύνης επιτρέπουν στους δικαιούχους Δελτίων Στάθμευσης Ατόμων με Αναπηρία την ατελή διέλευση από τους σταθμούς διοδίων αρμοδιότητάς τους, με διαδικασία η οποία έγκειται στη διακριτική τους ευχέρεια, με σκοπό την αποφυγή φαινομένων καταστρατήγησης από οχήματα μη δικαιούχων.

Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 17 του Ν. 4388/2016 εκδίδεται μέσω κατάλληλης ηλεκτρονικής εφαρμογής από την Υπηρεσία Οδικών Τελών ενιαία κάρτα για τη διέλευση των Ατόμων με Αναπηρία από όλους τους αυτοκινητόδρομους με διόδια. Τα δικαιολογητικά για την έκδοση της υποβάλλονται ηλεκτρονικά στην Υπηρεσία Οδικών Τελών Ηλεκτρονικής διαχείρισης Οδικών Υποδομών. Η ενιαία κάρτα, μετά την έκδοσή της, αποστέλλεται ταχυδρομικά προς τους δικαιούχους. Ο δικαιούχος επιβαίνει στο όχημα κατά τη διέλευση με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες, ενώ δεν επιβαίνει ο δικαιούχος στο όχημα, η μετακίνηση γίνεται προς εξυπηρέτηση αυτού. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών καθορίζονται επιπλέον οι όροι και οι προϋποθέσεις, κατά τις οποίες η μετακίνηση θεωρείται ότι γίνεται αποκλειστικά προς εξυπηρέτηση του δικαιούχου, καθώς και το επιβαλλόμενο πρόστιμο, σε περίπτωση παραβίασης των κανόνων της κατ’ εξαίρεση διέλευσης.

Το Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) θεσπίστηκε για την προστασία των ευπαθών ομάδων καταναλωτών. Με την Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ Β’ 242/01.02.2018) διαμορφώθηκαν οι κατηγορίες των δικαιούχων του ΚΟΤ ως εξής:

Α. Κατηγορία ΚΟΤ Α’: Εντάσσονται όσοι δικαιούνται Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ). (Οι όροι και οι προϋποθέσεις ένταξης στο ΚΕΑ περιλαμβάνονται στην ΚΥΑ Γ.Δ.5οικ.2961-10/ ΦΕΚ 128/Β/24-1-2017).

Β. Κατηγορία ΚΟΤ Β’: Εντάσσονται νοικοκυριά με βάση τα μέλη από τα οποία αποτελούνται σε συνδυασμό με αντίστοιχα εισοδηματικά κριτήρια. Για νοικοκυριό που στη σύνθεσή του περιλαμβάνει και άτομο ή άτομα με αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό (67%) και άνω, τα εκάστοτε εισοδηματικά όρια αυξάνονται κατά οκτώ χιλιάδες (8.000) ευρώ.

Κάθε πάροχος υιοθετεί κριτήρια ένταξης των ευπαθών ομάδων στο ΚΟΤ, όπως πιστοποίηση ποσοστού αναπηρίας, εισοδηματικά κριτήρια, ένταξη στο Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης.

Είναι ένα πρόγραμμα επιδότησης η οποία ενσωματώνεται στην Επιταγή Κοινωνικού Τουρισμού για τη διαμονή (από μία (1) έως έξι (6) διανυκτερεύσεις) δικαιούχων και των ωφελουμένων μελών τους σε τουριστικά καταλύματα της Ελλάδας. Το πρόγραμμα που διαρκεί δώδεκα (12) μήνες, καταρτίζεται σύμφωνα με σχετική ΚΥΑ (ΟΑΕΔ /Α.Π.: 30268/09.06.2021/ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ 8/2021)  που εκδίδεται κάθε χρόνο.

• Το δικαιούνται όσοι είναι εγγεγραμμένοι/-ες στο Ειδικό Μητρώο Ανέργων ΑμεΑ του ΟΑΕΔ που σύμφωνα με τον Ν. 4921/2022 μετονομάσθηκε σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Η επιλογή γίνεται με μοριοδότηση. Μόνο οι δικαιούχοι/ωφελούμενοι ΑμεΑ μπορούν να λαμβάνουν Επιταγή Κοινωνικού Τουρισμού σε συνεχόμενα προγράμματα.
• Ωφελούμενοι/-ες του προγράμματος είναι και ένας συνοδός για κάθε ΑμεΑ με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω.
• Ποσό Συμμετοχής δικαιούχων:

Υφίσταται ποσό ιδιωτικής συμμετοχής για τα καταλύματα από τους δικαιούχους.

Ισχύει μηδενική συμμετοχή στα εισιτήρια για ακτοπλοϊκή μετακίνηση για δικαιούχους/ωφελούμενα μέλη ΑμεΑ.

Η αρμόδια αρχή χορηγεί τις άδειες με τις αντίστοιχες θέσεις στάσιμου υπαίθριου εμπορίου επαγγελματιών πωλητών σε άνεργα άτομα: αα) με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον, αβ) γονείς ή κηδεμόνες ανήλικων τέκνων με ποσοστό αναπηρίας πενήντα τοις εκατό (50%) τουλάχιστον.

Ρύθμιση ειδικότερων θεμάτων επί διαδικασιών επιχορήγησης επιχειρήσεων για θεομηνίες Ν.4797/2021 (ΥΑ 74617 ΕΞ ΦΕΚ Β 2670/2021)

Προβλέπεται η κατά προτεραιότητα επιχορήγηση για θεομηνίες επιχειρήσεων ατόμων ή συγγενών ατόμων με ΔΑΦ με ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 50%
καθώς και επιπλέον εφάπαξ χορήγηση επιδόματος πρώτων βιοτικών αναγκών σύμφωνα με την ΚΥΑ 33862 (ΦΕΚ Β’ 1699/16.05.2019).

Ειδικότερα σύμφωνα με την ΥΑ 17143_2023_ για την άμεση ανακούφιση των νοικοκυριών που έχουν πληγεί οι κατοικίες τους από τις πρόσφατες πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023, θα χορηγηθούν ενισχύσεις μέσω της πλατφόρμας https://arogi.gov.gr/. Συγκεκριμένα θα χορηγηθούν τα παρακάτω: (α) Ενίσχυση για απλές επισκευαστικές εργασίες ή και την αντικατάσταση της οικοσκευής, η οποία θα κυμαίνεται μέχρι του ποσού των 6.000 ευρώ για κύρια κατοικία, (β) Ενίσχυση για τις πρώτες βιοτικές ανάγκες, η οποία θα ανέρχεται στα εξακόσια (600) ευρώ για κύρια κατοικία που έχει πληγεί. Οι εν λόγω ενισχύσεις θα ισχύσουν και για δευτερεύουσες κατοικίες, περιοριζόμενες στο 50% των ποσών που καταβάλλονται για τις κύριες κατοικίες. Επιπλέον, σύμφωνα με την ΚΥΑ 33862?2019 θα καταβληθεί, σε συνεργασία με τους Δήμους, (α) προσαύξηση του επιδόματος πρώτων βιοτικών αναγκών για πολύτεκνες οικογένειες και άτομα με αναπηρία, σε νοικοκυριά που έχει πληγεί η κύρια κατοικία τους και (β) οικονομική ενίσχυση 4.500 ευρώ, σε άτομα που υπέστησαν αναπηρία (67%) από τραυματισμό στη φυσική καταστροφή.